มารู้จักกับกองทุนรวม

   อัตราดอกเบี้ยเงินฝากต่ำเตี้ยติดดินดังเช่นเป็นอยู่ในปัจจุบัน ทำให้ผู้ที่มีรายได้หลักจากดอกเบี้ยเงินฝากที่อยู่กับสถาบันการเงินเริ่มมองถึงรายได้ที่ลดลงมาก ทำให้คนจำนวนมากมองหาการลงทุนในรูปแบบอื่นเพื่อให้ได้รับผลตอบแทนที่สูงกว่าการฝากเงิน
   
ด้วยข้อจำกัดหลายประการในการลงทุนด้วยตนเอง ทำให้ในรูปแบบการลงทุนที่กำลังได้รับความสนใจมากขึ้น คือ การลงทุนในกองทุนรวม ซึ่งเป็นเครื่องมือการลงทุนสำหรับผู้ลงทุนรายย่อยที่ประสงค์จะนำเงินมาลงทุนในตลาดทุน แต่มีข้อจำกัดต่าง ๆ เช่น เงินทุน ประสบการณ์ ความชำนาญทำให้ การลงทุนด้วยตนเองไม่ประสบผลสำเร็จ ผู้ลงทุนรายย่อยเหล่านี้จึงนำเงินมาลงทุนในกองทุนรวมเพื่อให้บริษัทจัดการกองทุนรวมบริหารจัดการเงินทุนแทนตนเอง ดังนั้นในวันนี้จึงขอเล่าถึงกองทุนรวมให้ทราบนะคะ
   
บริษัทจัดการลงทุนที่จะเปิดกองทุนรวมได้ ต้องได้รับความเห็นชอบจากสำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (ก.ล.ต.) ในการจัดตั้งกองทุนรวมก่อนแล้วจึงออกหนังสือชี้ชวนของกองทุนให้กับผู้สนใจก่อนจะเปิดขายหน่วยลงทุนเพื่อระดมเงินจากผู้ซื้อหน่วยลงทุน จากนั้นบริษัทจัด การต้องดำเนินการจดทะเบียนกองทรัพย์สินเป็นกองทุนรวมต่อ ก.ล.ต. โดยมีสถานะเป็นนิติบุคคลแยกจากบริษัทจัดการ การบริหารการลงทุนจะเป็นไปตามนโยบายที่ระบุไว้ในหนังสือชี้ชวนและต้องคำนวณมูลค่าทรัพย์สินสุทธิของกองทุนรวมตามราคาตลาดหลักทรัพย์และสินทรัพย์ที่กองทุนลงทุนขณะนั้น
   
พร้อมทั้งตั้งผู้ดูแลผลประโยชน์เพื่อปกป้องผู้ถือหน่วยลงทุน และเมื่อเกิดผลกำไรกองทุนจะนำมาแจกจ่ายให้กับผู้ถือหน่วยลงทุนตามจำนวนหน่วยลงทุนที่ถือไว้ ข้อดีของการลงทุนผ่านหน่วยลงทุนคือไม่ต้องเสียภาษีของกำไรที่ได้รับจากกองทุนรวม แต่จะมีข้อเสียคืออาจเสียค่าบริหารจัดการเงินในอัตราสูง แต่ทั้งนี้ในหนังสือชี้ชวนการลงทุนของกองทุนรวมก็จะมีประมาณการค่าใช้จ่ายในการบริหารจัดการไว้ให้ทราบล่วงหน้าสำหรับประกอบการพิจารณาด้วยเช่นกัน
   
    กองทุนรวมจำแนกตามกำหนดอายุออกได้เป็นสองกลุ่ม คือ กองทุนเปิด และกองทุนปิด ทั้งนี้

  กองทุนเปิดจะเป็นกองทุนที่ไม่มีการกำหนดอายุของโครงการ ผู้ถือหน่วยลงทุนจะสามารถทำการซื้อขายหน่วยลงทุนได้ตามเวลาที่กำหนดในหนังสือชี้ชวน จึงทำให้จำนวนหน่วยลงทุนของกองทุนเปิดเปลี่ยนแปลงขึ้นลงได้ตลอดเวลา และขนาดของเงินกองทุนจะเพิ่ม/ลดตามจำนวนหน่วยลงทุนและราคา กองทุนเปิดนี้จะได้รับความนิยมมากกว่ากองทุนปิด เพราะผู้ลงทุนมีสภาพคล่องที่สามารถ (ลงทุน) ซื้อขายได้ตามความชอบแต่ก็มีผลเสียหรือจุดอ่อนที่ผู้จัดการกองทุนจะต้องกันเงินส่วนหนึ่งสำรองไว้เพื่อรองรับการไถ่ถอนการลงทุนของลูกค้า จึงไม่สามารถนำเงินไปบริหารจัดการได้เต็มที่
         
  กองทุนปิดเป็นกองทุนที่มีกำหนด อายุโครงการลงทุนที่แน่นอน ทำให้มีจำนวนหน่วยลงทุนที่แน่นอนโดยจะเปิดขายหน่วยลงทุนเพียงครั้งเดียวตามราคาที่กำหนดไว้  ผู้ถือหน่วยลงทุนก็ต้องถือหน่วยไปจนครบระยะเวลาตามที่ระบุไว้หนังสือชี้ชวน ในกรณีที่ผู้ถือหน่วยลงทุนอยากจะขายหน่วยลงทุนนั้นก่อนระยะเวลากำหนด อาจจะทำได้ในตลาดหลักทรัพย์ที่กองทุนนั้นจดทะเบียนอยู่โดยซื้อขายผ่านบริษัทนายหน้าซื้อขายหลักทรัพย์หรือโบรกเกอร์ แต่ถ้าหากกองทุนนั้นมิได้จดทะเบียนไว้ในตลาดใดเลย ก็ยังซื้อขายผ่านผู้สร้างสภาพคล่องได้ ข้อดีของกองทุนปิดก็คือผู้จัดการกองทุนนำเงินไปบริหารได้เต็มที่ ไม่ต้องกังวลต่อการกันเงินสำหรับการรับซื้อคืนหน่วยลงทุนในช่วงอายุของโครงการ แต่สำหรับผู้ลงทุนแล้วอาจไม่ชอบและเป็นจุดอ่อนสำหรับผู้ถือหน่วยลงทุนเพราะขาดสภาพคล่องในการเปลี่ยนหน่วยลงทุนกลับเป็นเงินสดเมื่อยามมีความต้องการใช้เงิน

   เมื่อตัดสินใจที่จะลงทุนผ่านกองทุนรวม ก็ควรที่จะทราบถึงองค์ประกอบของกองทุนรวมประกอบด้วยอะไรบ้าง และแต่ละส่วนทำหน้าที่อย่างไรเช่น
      
สำนักงานคณะกรรมการกำกับหลักทรัพย์และตลาดหลักทรัพย์ (กลต.) ซึ่ง เป็นหน่วยงานของรัฐ ทำหน้าที่วางนโยบายระเบียบหลักเกณฑ์ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้องกับ การดำเนินงานธุรกิจหลักทรัพย์ให้กับบริษัทจัดการ และผู้ที่เกี่ยวข้องทุกส่วนงานเพื่อก่อให้เกิดความเป็นธรรมในตลาดทุน
    
สมาคมบริษัทจัดการลงทุน เป็นสมาคมที่เกิดจากการรวมตัวกันของบริษัทจัดการทำหน้าที่กำหนดจรรยาบรรณและมาตรฐานในการดำเนินการจัดการลงทุนของบริษัทจัดการที่เป็นสมาชิก
     
บริษัทจัดการจะมีใบอนุญาตจากกระทรวงการคลังให้ดำเนินธุรกิจจัดการกองทุนรวมได้ มีหน้าที่หลักในการบริหารเงินทุนของผู้ถือหน่วยลงทุนตามนโยบายของกองทุนที่ระบุในหนังสือชี้ชวน ซึ่งในหนังสือชี้ชวน จะประกอบข้อมูลหลัก ๆ ที่สำคัญเช่น นโยบายการลงทุนว่าจะลงทุนในตราสารประเภทใดและเป็นผู้ดูแลผลประโยชน์และดูแลทรัพย์สินของกองทุน
      
ตัวแทนการขายหน่วยลงทุน จะเป็นตัวแทนของบริษัทจัดการในการขายและรับซื้อคืนหน่วยลงทุนจากผู้ถือหน่วย ซึ่งตัวแทนการขายหน่วยลงทุนส่วนใหญ่จะเป็นธนาคารพาณิชย์ที่ถือหุ้นในบริษัทจัดการนั้น ๆ หรือสถาบันการเงินที่อยู่ในเครือเดียวกันกับบริษัทจัดการ
   
นายทะเบียนรับผิดชอบดูแลการจัดทำทะเบียนรายชื่อและสัดส่วนการถือครองหน่วยลงทุนของผู้ถือหน่วยแต่ละราย รวมทั้งงานทะเบียนอื่น ๆ เช่น การอำนวยความสะดวกในการขายและรับซื้อคืนหน่วยลงทุน โดยทั่วไปธนาคารพาณิชย์หรือตัวบริษัทจัดการจะเป็นผู้ทำหน้าที่นี้
   
ผู้ถือหน่วยลงทุน ซึ่งก็คือตัวนักลงทุนนั่นเอง เพราะเมื่อคุณซื้อหน่วยลงทุนคุณจะมีสถานะเป็นผู้ถือหน่วยลงทุนของกองทุนรวมนั้น ๆ เป็นผู้มีสิทธิในผลประโยชน์ในทรัพย์สินสุทธิของกองทุนรวม สิทธิในการออกเสียงเพื่อลงมติเกี่ยวกับการดำเนินการของกองทุนที่อาจส่งผลกระทบต่อผู้ถือหน่วยลงทุนรวมทั้งสิทธิต่าง ๆ ของผู้ถือหน่วย นอกจากนี้ในฐานะของผู้ถือหน่วยลงทุนคุณต้องหมั่นติดตามข่าวสารความเคลื่อนไหวต่าง ๆ ของกองทุนว่าในขณะนี้กองทุนรวมได้นำเงินทุนของคุณไปบริหารตามนโยบายการลงทุนที่แจ้งไว้หรือไม่และผลตอบแทนเป็นเช่นไร โดยปกติกองทุนรวมแบบเปิดจะมีการจัดส่งรายงานสถานะของกองทุนและสถานะเงินลงทุนของผู้ถือหน่วยเฉพาะรายไปให้ผู้ถือหน่วยลงทุนทราบ
   
ผู้ดูแลผลประโยชน์ของกองทุนรวม มีหน้าที่ตรวจสอบการบริหารจัดการของบริษัทจัดการกองทุนรวมอีกชั้นหนึ่ง โดยทั้งบริษัทจัดการและบริษัทผู้ดูแลผลประโยชน์จะต้องไม่มีส่วนเกี่ยวข้องใด ๆ ระหว่างกันไม่ว่าจะทางตรงหรือทางอ้อม เช่น บริษัทผู้ดูแลผลประโยชน์จะต้อง ไม่มีหุ้นอยู่ในบริษัทจัดการ เพื่อให้ผู้ดูแลผลประโยชน์สามารถทำหน้าที่ดูแลผลประโยชน์ให้ผู้ถือหน่วยได้อย่างมีประสิทธิภาพ
   
ทั้งนี้ หากผู้ถือหน่วยลงทุนพบว่าบริษัทจัดการไม่ได้บริหารเงินทุนตาม นโยบายที่แจ้งไว้ในหนังสือชี้ชวน ก็สามารถร้องเรียนต่อผู้ดูแลผลประโยชน์ได้เช่นกันด้วย
   
และองค์ประกอบสุดท้ายของกองทุนรวม คือ ผู้สอบบัญชีกองทุน ซึ่งจะทำหน้าที่ตรวจสอบความถูกต้องเหมาะสมตามหลักบัญชีของการลงบัญชีและงบการเงินที่กองทุนจัดทำขึ้น
 

       ให้เงินทำงานผ่านกองทุนรวม

     การประหยัดเงินได้ด้วยภาษี - ด้วยกองทุนรวมระยะยาว (LTF)

ที่มา : คอลัมภ์เข็มทิศลงทุน  นสพ.เดลินิวส์  วันที่ 21 และ 28 พฤศจิกายน 2552