หน้าที่และความรับผิดของผู้จ่ายเงินได้    

   ผู้จ่ายเงินได้ มีหน้าที่และความรับผิดเกี่ยวกับการหักภาษี ณ ที่จ่ายหลายประการที่ต้องคำนึงถึงและทำความเข้าใจ เพื่อให้การปฏิบัติเกี่ยวกับภาษีเงินได้หัก ณ ที่จ่ายเป็นไปโดยถูกต้อง และครบถ้วน

จึงขอนำมาเป็นประเด็นปุจฉา-วิสัชนา ดังนี้

ปุจฉา โดยภาพรวมผู้จ่ายเงินได้มีหน้าที่เกี่ยวกับการหักภาษีเงินได้หัก ณ ที่จ่ายอย่างไร

วิสัชนา ผู้จ่ายเงินได้มีหน้าที่เกี่ยวกับภาษีเงินได้หัก ณ ที่จ่ายดังนี้

    1. คำนวณหักภาษีเงินได้ ณ ที่จ่าย ตามหลักเกณฑ์ วิธีการ และเงื่อนไขที่กำหนดไว้ในกฎหมายโดยเคร่งครัด ซึ่งผู้จ่ายเงินได้ต้องมีความเข้าใจในข้อกำหนดเกี่ยวกับภาษีเงินได้หัก ณ ที่จ่ายโดยละเอียดในประเด็นต่างๆ ดังนี้

       1.1 มีความเข้าใจบทบัญญัติเกี่ยวกับการหักภาษีเงินได้ ณ ที่จ่าย โดยชัดแจ้งทุกแง่ทุกมุมว่า การจ่ายเงินได้ในกรณีใดต้องคำนวณหักภาษีเงินได้ ณ ที่จ่ายอย่างไร

       1.2 มีความเข้าใจในหน้าที่ของผู้จ่ายเงินได้เกี่ยวกับการหักภาษีเงินได้ ณ ที่จ่าย

       1.3 มีความเข้าใจว่าต้องหักภาษีเงินได้ ณ ที่จ่าย เมื่อใด

    2. นำส่งภาษีหัก ณ ที่จ่าย ไม่ว่าผู้จ่ายเงินได้จะได้หักภาษีเงินได้ ณ ที่จ่ายไว้หรือไม่ก็ตาม ทั้งนี้ ตามมาตรา 52 แห่งประมวลรัษฎากร

    3. พร้อมกับการนำส่งภาษีหัก ณ ที่จ่าย ผู้จ่ายเงินได้ต้องยื่นแบบแสดงรายการตามแบบที่อธิบดีกรมสรรพากรกำหนด โดยต้องยื่นรายการและนำส่งภาษีภายในวันที่ 7 ของเดือนถัดจากเดือนที่จ่ายเงินได้ 

       3.1 ภ.ง.ด.1 ใช้สำหรับกรณีภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาหัก ณ ที่จ่าย เนื่องจากการจ่ายเงินได้ตามมาตรา 40(1) และ (2) แห่งประมวลรัษฎากร  

       3.2 ภ.ง.ด.2 ใช้สำหรับกรณีภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาหัก ณ ที่จ่าย เนื่องจากการจ่ายเงินได้ตามมาตรา 40(3) และ (4) แห่งประมวลรัษฎากร   

       3.3 ภ.ง.ด.3 ใช้สำหรับกรณีภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาหัก ณ ที่จ่าย เนื่องจากการจ่ายเงินได้ตามมาตรา 40(5)(6)(7) หรือ (8) แห่งประมวลรัษฎากร   

       3.4 ภ.ง.ด.53 ใช้สำหรับกรณีภาษีเงินได้นิติบุคคลหัก ณ ที่จ่ายตามมาตรา 69 ทวิ และมาตรา 3 เตรส แห่งประมวลรัษฎากร   

       3.5 ภ.ง.ด.54 ส่วน ก ใช้สำหรับกรณีภาษีเงินได้นิติบุคคลหัก ณ ที่จ่าย ตามมาตรา 70 แห่งประมวลรัษฎากร

     4. เมื่อสิ้นปีภาษีให้ผู้จ่ายเงินได้ที่ต้องหักภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา มีหน้าที่ต้องยื่นรายการสรุปการจ่ายเงินได้และจำนวนภาษีเงินได้ที่ได้หักและนำส่งไว้ โดยแสดงรายละเอียดเป็นรายบุคคล เฉพาะยอดรวมภาษีที่นำส่งทั้งสิ้น (พร้อมทั้งแนบสำเนาหนังสือรับรองการหักภาษี ณ ที่จ่ายด้วยก็ได้) ตามแบบที่อธิบดีกรมสรรพากรกำหนด ภายในกำหนดเวลาดังต่อไปนี้

       (1) ภ.ง.ด.1ก. ใช้สรุปรายการการจ่ายเงินได้และการหักภาษี ณ ที่จ่ายสำหรับเงินได้ตามมาตรา 40(1) และ (2) แห่งประมวลรัษฎากร ภายในเดือนกุมภาพันธ์ของปีถัดจากปีที่จ่ายเงินได้

       (2) ภ.ง.ด.2ก. ใช้สรุปรายการการจ่ายเงินได้และการหักภาษี ณ ที่จ่ายสำหรับเงินได้ตามมาตรา 40(3) และ (4) แห่งประมวลรัษฎากร โดยต้องยื่นรายการดังกล่าว ภายในเดือนมกราคมของปีถัดจากปีที่จ่ายเงินได้

     5. ผู้จ่ายเงินได้ต้องออกหนังสือรับรองการหักภาษี ณ ที่จ่าย ที่ได้หักไว้แล้วในปีภาษีตามแบบที่อธิบดีกรมสรรพากรกำหนด ให้แก่ผู้ถูกหักภาษี ณ ที่จ่าย 2 ฉบับมีข้อความตรงกัน ในกรณีและตามกำหนดเวลาดังต่อไปนี้

       (1) กรณีภาษีหัก ณ ที่จ่ายสำหรับเงินได้ตามมาตรา 40(1) และ (2) แห่งประมวลรัษฎากร ที่ผู้มีเงินได้ทำงานในกิจการของผู้จ่ายเงินได้จนถึงสิ้นปีภาษี ผู้จ่ายเงินได้ต้องออกหนังสือรับรองดังกล่าวให้แก่ผู้มีเงินได้ภายในวันที่ 15 กุมภาพันธ์ของปีถัดจากปีที่จ่ายเงินได้

แต่ถ้าผู้มีเงินได้คนใดออกจากงานระหว่างปีภาษีผู้จ่ายเงินได้ต้องออกหนังสือรับรองดังกล่าวให้แก่ผู้มีเงินได้คนนั้นภายในหนึ่งเดือนนับแต่วันที่ออกจากงาน

       (2) กรณีภาษีหัก ณ ที่จ่ายสำหรับเงินได้พึงประเมินประเภทอื่นๆ ผู้จ่ายเงินได้ต้องออกหนังสือรับรองดังกล่าวให้แก่ผู้มีเงินได้ในทันทีทุกครั้งที่มีการหักภาษี ณ ที่จ่าย (มาตรา 50 ทวิ แห่งประมวลรัษฎากร)

     6. ผู้จ่ายเงินได้ต้องจัดทำบัญชีพิเศษแสดงการหักภาษี ณ ที่จ่ายและการนำส่งภาษีที่มีข้อความอย่างน้อยตามแบบที่อธิบดีกรมสรรพากรกำหนด โดยต้องกรอกข้อความให้แล้วเสร็จภายใน 3 วันทำการ นับแต่วันถัดจากวันที่มีรายการเกี่ยวกับการหักภาษี ณ ที่จ่าย หรือการนำส่งภาษีเกิดขึ้น และให้ผู้มีหน้าที่หักภาษี ณ ที่จ่ายเก็บรักษาบัญชีพิเศษดังกล่าวไว้ไม่น้อยกว่า 5 ปี โดยเก็บไว้ ณ สำนักงานที่มีการจ่ายเงินได้และพร้อมที่จะให้เจ้าพนักงานประเมินตรวจสอบได้ทันที

     7. ผู้จ่ายเงินได้ต้องปฏิบัติตามหนังสือแจ้งความของเจ้าพนักงานประเมินที่แจ้งให้ยื่นบัญชีจ่ายเงินได้พึงประเมินตามมาตรา 40(1)(2)(3)(4) และ (7) แห่งประมวลรัษฎากร หรือพยานหลักฐานอันควรแก่เรื่อง เพื่อการตรวจสอบการหักภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ณ ที่จ่าย (มาตรา 51 แห่งประมวลรัษฎากร)

     8. ผู้จ่ายเงินได้ต้องมีและใช้เลขประจำตัวผู้เสียภาษีอากร และผู้มีหน้าที่หักภาษีเงินได้ ณ ที่จ่าย ต้องแจ้งเลขประจำตัวผู้เสียภาษีของผู้ถูกหักภาษีเงินได้ ณ ที่จ่าย ลงในแบบแสดงรายการนำส่งภาษีเงินได้หัก ณ ที่จ่าย

    หนังสือรับรองการหักภาษี ณ ที่จ่าย

 ฎีกาภาษี การประเมินภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาหักณ ที่จ่าย

 ตารางสรุปแบบฯ และกำหนดเวลายื่นแบบฯ ภาษีเงินได้หัก ณ ที่จ่าย

ที่มา : กรุงเทพธุรกิจ  วันที่ 7 พ.ค. 2551