แต่ง - หย่า น่ารู้

                 อาจารย์ประมาณ เลืองวัฒนะวณิช พิธีกรรายการทีวี “ทนายหัวหมอ” ชื่อดังมาพูดคุยและเล่าเรื่องกฎหมายที่ผู้หญิงควรรู้ด้วยสไตล์สนุก ๆ ไม่เหมือนใคร แต่อัดแน่นด้วยสาระครบครัน และคุณผู้อ่านสามารถติดตามผลงานของอาจารย์ได้จากหนังสือ Lisa

พูดถึงเรื่อง สามี-ภรรยา เรื่องของครอบครัวถือเป็นเรื่องซับซ้อนและละเอียดอ่อนมากทีเดียวไม่งั้นคงไม่มีคำพูดที่ว่า “เสียทองเท่าหัว ไม่ยอมเสียผัว(เมีย)ให้ใคร” หรือถ้าจะให้ทันสมัยในยุคจัดระเบียบบ้านก็ต้อง “รวมกันเราอยู่ ทิ้งกูมึงตาย” ฉบับนี้ผมเลยขอเขียนเรื่องกฎหมายครอบครัวกันหน่อย

กฎหมายครอบครัวนั้นถ้า หญิงชายจะแต่งงานกันและต้องการจะจดทะเบียนสมรส ต้องอายุ 17 กับ 17 พ่อแม่ทั้งสองฝ่ายต้องยินยอมถึงจะจดทะเบียนกันได้พอจดทะเบียนปั๊บก็แปลงว่าคู่สมรสหญิงชายคู่นี้บรรลุนิติภาวะทันที สามารถทำนิติกรรมใด ๆ ได้โดยไม่ต้องได้รับความนิยอมจากพ่อแม่ และนับแต่นี้เป็นต้นไป คำนำหน้านามว่า “นางสาว” จะต้องเปลี่ยนเป็นคำว่า “นาง” เพื่อให้คนทั่วไปรู้ว่าผู้หญิงคนนี้มีคู่สมรสแล้ว ผู้ชายคนอื่นอย่าได้มาเจ๊าะแจ๊ะเกาะแกะไปมีความสัมพันธ์กับผู้หญิงคนนี้อีก

เหตุที่เป็นอย่างนี้ เพราะแต่เดิมกฎหมายมองว่าเมื่อแต่งงานกันแล้วผู้หญิงมีสามี การจะทำนิติกรรมใด ๆ ได้ต้องได้รับความยินยอมจากสามีและเพื่อประกาศให้คนทั้งโลกรู้ว่าผู้หญิงคนนี้มีสามีเขาจึงเปลี่ยนคำนำหน้านามจาก “นางสาว” เป็น “นาง” เพราะถ้าผู้ชายคนอื่นมายุ่งกับผู้หญิงนี้ก็ถือว่าเป็นชู้กับภรรยาคนอื่นเขา...ไม่ดีครับ...ไม่ดีแน่
แต่งงานแล้ว ทรัพย์สินเป็นของใคร

สมัยก่อนเคยมีคำพิพากษาของศาลสูงสุดในคดีที่สามีพบภรรยานอนอยู่กับชายชู้ สามีแค้นมากเลยใช้ปืนยิงครับ ชายชู้ตาย สามีกล่าวกับศาลว่า เขายิงชายชู้เพราะต้องการป้องกันชื่อเสียงเกียรติยศของตัวเขา ซึ่งศาลก็พิพากษายกฟ้อง กลายเป็นว่าชู้ตายฟรี เพราะฉะนั้นนะครับ เวลาไปมีความสัมพันธ์กับผู้หญิงคนอื่นต้องดูด้วยนะครับว่า ผู้หญิงคนนั้นเป็นนางสาวหรือนาง ถ้าเป็นนาง แปลว่ายุ่งไม่ได้เลยนะเพราะกลายเป็นชู้โดยไม่รู้ตัว 
                        

ลองมาดูครับว่า พอผู้หญิงผู้ชายแต่งงานกันแล้ว ผลในทางกฎหมายเกี่ยวกับทรัพย์สินเป็นอย่างไรบ้าง ทรัพย์สินที่มีอยู่ก่อนแต่งงานเราเรียกว่า สินส่วนตัว ถ้าเป็นทรัพย์สินที่ได้มาระหว่างแต่งงานเราเรียกว่า สินสมรส ผู้ชายที่ขยันทำงานงก ๆ ทำงานทั้งวันทั้งคืน รับราชการ เป็นนายหน้าขายที่ดิน เป็นตัวแทนประกันชีวิต ทำงานไดเร็กต์เซลส์ไปด้วย ผู้หญิงไม่ทำงานอะไรเลยครับ เล่นแต่การพนัน เล่นไพ่ วัน ๆ ไม่ทำอะไร เจอหน้าสามีเป็นขอเงิน มีสมบัติเกิดขึ้น 20 ล้าน ระหว่างแต่งงาน เลิกกันเมื่อไหร่ก็แปลว่าผู้หญิงมีสิทธิในสินสมรสนี้ 10 ล้านนะครับ แต่ทรัพย์สินบางอย่างแม้ว่าจะได้มาระหว่างแต่งงานแต่ก็ไม่ใช่สินสมรส เช่น แม่ของฝ่ายผู้หญิงเกิดตายมีมรดกตกทอดมายังผู้หญิงเป็นที่ดิน 5 ไร่ 10 ไร่ ที่ดินแปลงนี้เป็นที่ดินมรดกตกแก่ฝ่ายหญิงถือเป็นสินส่วนตัวครับ ฝ่ายชายจะมาขอแบ่งไม่ได้เลยถ้าฝ่ายชายมาขอแบ่ง คุณผู้หญิงทั้งหลายโต้ตอบได้เลยนะว่า ... “แม่ฉันตายที่ดินก็ต้องเป็นของฉัน เธออยากได้ก็รอให้แม่เธอตายแล้วกัน” (ฮา)
สินสมรส

ก็คือทรัพย์สินที่ทำมาหาได้ในระหว่างแต่งงาน ต้องใช้แรงงาน แรงกาย หรือต้องทำงานถ้าได้มาอย่างนี้เป็นสินสมรส แต่ถ้ามีคนยกให้ฟรี ๆ หรือได้รับมรดกมาถือเป็นสินส่วนตัว เช่น นางเอกละครชื่อดังมีรายได้เดือนละ 2 แสน จากการที่ไปแสดงละคร จากการไปปรากฏตัวไปโชว์ตามที่ต่าง ๆ เงินส่วนนี้เราเรียกว่าสินสมรสครับ เพราะได้มาจากน้ำพักน้ำแรง แต่ถ้าไปโชว์ตัวแล้วเกิดมีอาเสี่ยชอบลีลาของนางเอกละครคนนี้ยกเบนซ์ให้ฟรี ๆ 1 คน อย่างนี้เป็นสินส่วนตัวนะครับ ไม่ใช่สินสมรส ซึ่งต่างจากเงินเดือนค่าจ้าง
เรื่องตลก 69

ผมมีเรื่องเล่าให้ฟัง...กาลครั้งหนึ่ง ผู้ชายคนหนึ่งก่อนจะแต่งงานก็บอกกับผู้หญิงว่า “นี่เธอไหน ๆ เราก็จะเป็นสามีภรรยากันแล้ว ผมขอมีตู้เซฟส่วนตัวที่คุณจะไม่รู้รหัส ไม่มีกุญแจ ไว้เก็บเรื่องส่วนตัวที่คุณจะไม่รู้รหัส ไม่มีกุญแจ ไว้เก็บเรื่องส่วนตัวผมได้หรือไม่” ผู้หญิงบอกว่า “โถ...อย่างว่าแต่เซฟใบเดียวเลย เซฟ 5 ใบก็ได้ ไม่มีปัญหา”

หลังจากนั้นก็แต่งงานกันอยู่กินกันมา 20 ปี ครับภรรยาไม่เคยรู้เลยว่าตู้เซฟของสามีที่อยู่ในห้องนอนนั้นมีอะไรบ้างในตู้ วันหนึ่งสามีลืมปิดตู้เซฟ ภรรยาไปแง้มตู้เซฟดู เจอเลย ลูกกอล์ฟ 3 ลูก เงินสด 2 หมื่นเธอก็สงสัยครับ พอสามีออกจากห้องน้ำมาเธอก็ถามเลย “นี้คุณ ก็ไหนคุณบอกว่าขอมีตู้เซฟส่วนตัวที่ฉันจะไม่เกี่ยวข้อง เมื่อกี้คุณลืมปิดตู้เซฟฉันเลยแง้มดูไม่เห็นมีอะไรเลย ข้างในเห็นมีลูกกอล์ฟอยู่ 3 ลูก”

สามีก็สารภาพบอกว่า “พอเวลาผมออกไปสัมมนานอกบ้าน ถ้าผมนอกใจคุณผมก็จะเตือนสติตัวเอง เอาลูกกอล์ฟมาวางในตู้เซฟ 1 ลูก ทุกครั้ง” ภรรยาแทบร้องไห้เลยครับ แต่งงานมา 20 ปี เพิ่งจะมีลูกกอล์ฟ 3 ลูก เพิ่งจะนอกใจแค่ 3 ครั้ง ภรรยาถามต่อเลยว่า “แล้วเงินสด 2 หมื่น มีความหมายว่าอย่างไร” สามีตัวดีตอบเลยครับ “อ๋อ ก็ไม่มีอะไรพอลูกกอล์ฟครบ 1 โหล ผมก็เอาไปขาย ขายได้เงินมาผมก็เอาเงินไปเก็บใส่ตู้เซฟ ตอนนี้สะสมได้ 2 หมื่นแล้ว” ปัจจุบันได้ข่าวว่าชายคนนี้ยังอยู่ในโรงพยาบาลอยู่เลย อาการสาหัสมากครับ...เฮ้อ น่าเห็นใจจริง ๆ ไม่น่าเก็บหลักฐานไว้ให้ฝ่ายตรงข้ามจับได้เลย
มีชู้แบบไหน ฟ้องหย่าได้

ถ้าจะถามว่าการกระทำของสามีอย่างนี้ถือเป็นเหตุหย่าตามกฎหมายได้หรือไม่ ต้องเปิดประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 1516 ครับ ซึ่งมีอยู่ข้อหนึ่งบัญญัติว่า ถ้าสามีอุปการะเลี้ยงดูหรือยกย่องหญิงอื่นฉันภรรยาหรือภรรยามีชู้ อีกฝ่ายหนึ่งฟ้องหย่าได้ ถามว่ากรณีของคุณผู้ชายคนนี้เป็นกรณีที่ยกย่องหญิงอื่นฉันภรรยาตนหรือไม่ ตอบได้เลยครับว่าไม่ใช่ เพราะการยกย่องหญิงอื่นฉันภรรยาตนนั้นจะต้องพาออกหน้าออกตา อุปการะเลี้ยงดูจึงจะเข้าเหตุหย่าตามข้อนี้ได้ เพราะกรณีในเรื่องนี้ยังเป็นกรณีที่ไม่เข้าข่าย

ในทางตรงกันข้าม ถ้าผู้หญิงไปกับผู้ชายเพียงคนเดียว ครั้งเดียว และนอกใจสามีเพียงหนเดียวโดยไปมีเพศสัมพันธ์กับชายอื่น อย่างนี้ต้องถือว่าภรรยามีชู้ครับ เป็นเหตุฟ้องหย่าได้ตามกฎหมายเพราะฉะนั้นฝ่ายหญิงก็เสียเปรียบในข้อกฎหมายเรื่องนี้ใช่ไหม เรื่องนี้ผู้หญิงเขากำลังต่อสู่เรียกร้องว่าก่อให้เกิดความเป็นธรรมเพราะการที่ผู้ชายไปมีผู้หญิงหลายคนโดยยังไม่ได้ยกย่องใครฉันภรรยายังไม่ใช่เหตุฟ้องหย่า แต่ถ้าเป็นผู้หญิงทำกลับเป็นเรื่องของการมีชู้ เป็นเหตุฟ้องหย่าตามกฎหมายได้ ผู้หญิงกำลังเรียกร้องที่จะให้เท่าเทียมกัน โดยหากฝ่ายชายมีชู้ก็เป็นเหตุฟ้องหย่าได้ ขอเอาใจช่วยครับ

เรื่องนี้ก็ได้มีการทำแบบสำรวจ สอบถาม ส.ส. และ ส.ว. จำนวนมาก มีความเห็นว่ากฎหมายฉบับนี้ยังไม่ควรออกมาใช้บังคับ เพราะถ้าหากฝ่ายชายมีชู้เป็นเหตุฟ้องหย่าได้ ก็จะมีคดีที่ผู้ชายถูกฟ้องหย่าจำนวนมาก ท่าน ส.ส. ส.ว. คงกลัวว่าคดีจะมีมาก จนคนอาชีพอย่างพวกผมจะทำงานไม่ทัน อีกประการหนึ่งคงเป็นเพราะกลุ่มตัวอย่างที่ทำการสำรวจร้อยละ 95 เป็นผู้ชายครับ

ที่มา : หนังสือ Lisa รายสัปดาห์ Vol 5, No.30 7.10.2004