ผู้อำนวยการฝ่ายการจัดการ บริษัท ศ. จำกัด หารือว่าการจ่ายค่าตอบแทนให้กับกรรมการบริษัท กรรมการบริหารบริษัท และที่ปรึกษาด้านการตลาด เป็นค่าจ้างที่ต้องนำส่งเป็นเงินสมทบกองทุนประกันสังคมหรือไม่อย่างไร และเนื่องจากปัจจุบันบริษัทได้หักค่าจ้างของกรรมการบริษัท และที่ปรึกษาทางด้านการตลาด นำส่งเป็นเงินสมทบกองทุนประกันสังคมทุกเดือน ดังนั้น ถ้าผลการพิจารณาว่าค่าตอบแทนดังกล่าวไม่เป็นค่าจ้าง บริษัทสามารถเรียกเงินคืนได้หรือไม่ อย่างไร

    ผู้อำนวยการฝ่ายการจัดการบริษัท ศ. จำกัด ชี้แจงรายละเอียดเพิ่มเติมเกี่ยวกับนิติสัมพันธ์ระหว่างบริษัท ศ. จำกัด กับกรรมการบริหารบริษัท กรรมการบริษัท และที่ปรึกษาด้านการตลาด โดยสรุปดังนี้

1. กรรมการบริษัท ได้รับการแต่งตั้งจากผู้ถือหุ้นให้เข้ามาเป็นกรรมการบริษัท โดยมีหน้าที่กำกับและดูแลนโยบายของบริษัท กรรมการบริษัทจะเข้าปฏิบัติงานที่บริษัท เมื่อมีการประชุมกรรมการบริษัทประมาณเดือนละครั้ง กรรมการบริษัทไม่ต้องปฏิบัติตามระเบียบข้อบังคับเกี่ยวกับการทำงานของบริษัท ไม่ได้รับสวัสดิการ และได้รับค่าตอบแทนเป็นรายเดือน เดือนละครั้ง

2. กรรมการบริหารบริษัท ได้รับการแต่งตั้งจากกรรมการบริษัทมีหน้าที่กลั่นกรองเรื่องนำเสนอคณะกรรมการบริษัทเพื่อพิจารณา กรรมการบริหารบริษัทจะเข้ามาปฏิบัติงานเมื่อมีการประชุม และจะได้รับค่าตอบแทนเป็นเบี้ยประชุมเฉพาะวันที่มาประชุมเท่านั้น กรรมการบริหารไม่ต้องปฏิบัติตามระเบียบข้อบังคับบริษัท และไม่ได้รับสวัสดิการใดๆ จากบริษัท

3. ที่ปรึกษาด้านการตลาด บริษัทได้ว่าจ้างบุคคลภายนอกเพื่อทำหน้าที่ให้คำปรึกษาทางด้านการตลาด โดยว่าจ้างแบบเหมาเป็นรายปี แต่แบ่งจ่ายเดือนละครั้งจะเข้ามาปฏิบัติงานสัปดาห์ละครั้ง หรืออาจให้คำปรึกษาโดยทางโทรศัพท์ ที่ปรึกษาด้านการตลาดไม่มีความผูกพันที่จะต้องปฏิบัติตามระเบียบข้อบังคับของบริษัท ไม่ได้รับสวัสดิการจากบริษัท

1. โดยที่พระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ. 2533 มาตรา 5 ได้กำหนดนิยามของคำว่า “ค่าจ้าง” หมายความถึง เงินทุกประเภทที่ “นายจ้าง” เป็นผู้จ่ายให้กับ “ลูกจ้าง” โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อตอบแทนการทำงานของลูกจ้าง ดังนั้น ก่อนการพิจารณาว่าค่าตอบแทนเป็น “ค่าจ้าง” หรือไม่ จำเป็นต้องพิจารณาลำดับแรกก่อนว่าบุคคลทั้งสองฝ่ายนั้นมีนิติสัมพันธ์กันในฐานะเป็น “นายจ้างลูกจ้าง” หรือไม่ และเมื่อผลการพิจารณาเห็นว่าทั้งสองฝ่ายมีนิติสัมพันธ์กันในฐานะเป็น “นายจ้างลูกจ้าง” แล้วจึงต้องพิจารณาว่า เงินที่นายจ้างจ่ายให้กับลูกจ้างเป็น “ค่าจ้าง” หรือไม่ ต่อไป

2. พระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ. 2533 มาตรา 5 ได้กำหนดนิยามของ “ลูกจ้าง” ไว้ หมายถึง ผู้ที่รับทำงานให้กับนายจ้าง และ “นายจ้าง” หมายถึง ผู้ที่ตกลงรับลูกจ้างเข้าทำงานและจ่ายค่าจ้างเพื่อตอบแทนการทำงานของลูกจ้างตลอดระยะเวลาที่ลูกจ้างทำงานให้ ซึ่งเป็นไปในทำนองเดียวกับนิติสัมพันธ์ของการเป็นนายจ้างลูกจ้างตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ มาตรา 575 ว่าด้วยการจ้างแรงงาน โดยในสัญญาจ้างแรงงานนั้น นายจ้างมุ่งประสงค์ที่จะใช้แรงงานของลูกจ้างมากกว่าผลสำเร็จของงาน และลูกจ้างจะต้องทำงานภายใต้คำสั่ง การควบคุมบังคับบัญชาหรือภายใต้ระเบียบกฎเกณฑ์ที่นายจ้างกำหนด เช่น วันเวลาทำงาน วันหยุดวันลา หรือ ระเบียบข้อบังคับเกี่ยวกับสภาพการจ้างอื่นอีกทั้ง นายจ้างมีอำนาจให้คุณให้โทษหรือว่ากล่าวตักเตือนหากลูกจ้างไม่ปฏิบัติตามระเบียบกฎเกณฑ์หรือคำสั่งของนายจ้าง

3. กรณีตามข้อหารือพิจารณาแล้วเห็นว่า กรรมการบริษัท กรรมการบริหารบริษัท และที่ปรึกษาด้านการตลาด กับบริษัท ศ. จำกัด มิได้มีนิติสัมพันธ์กันในฐานะเป็น “นายจ้างลูกจ้าง” ตามพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ. 2533 เนื่องจาก ปรากฏข้อเท็จจริงว่า

      กรรมการบริษัท เป็นผู้ที่ได้รับแต่งตั้งจากผู้ถือหุ้นของบริษัท จึงมิใช่บุคคลที่บริษัทตกลงรับเข้ามาทำงานในฐานะเป็นลูกจ้างเพื่อรับค่าจ้าง อีกทั้งปรากฏข้อเท็จจริงว่า กรรมการบริษัท มิได้มีความผูกพันใดที่จะต้องทำงานภายใต้คำสั่งหรือระเบียบกฎเกณฑ์ที่บริษัท กำหนด จะเข้ามาทำงานในบริษัท เมื่อมีการประชุมเท่านั้น เทียบตามนัยคำพิพากษาฎีกาที่ 3465/2542 กรรมการของบริษัท รวมทั้งประธานกรรมการเป็นบุคคล ซึ่งที่ประชุมใหญ่ผู้ถือหุ้นของบริษัทตั้งขึ้นให้มีอำนาจหน้าที่จัดการบริษัท ตามข้อบังคับเห็นได้ว่ากรรมการบริษัทไม่ใช่บุคคลที่บริษัทตกลงรับเข้าทำงาน ทั้งมิใช่บุคคลที่ต้องทำงานภายใต้การควบคุมบังคับบัญชาของบริษัท จึงไม่ใช่ลูกจ้างของบริษัท

      กรรมการบริษัท เป็นผู้ที่ได้รับแต่งตั้งจากกรรมการบริษัท เพื่อกลั่นกรองงานเสนอกรรมการบริษัท แต่ไม่ต้องทำงานภายใต้คำสั่งหรือระเบียบกฎเกณฑ์ที่บริษัทกำหนด จะเข้ามาทำงานในบริษัทเมื่อมีการประชุมเท่านั้นและจะได้รับค่าตอบแทนเป็นเบี้ยประชุมเมื่อมาประชุมเท่านั้น ไม่ได้รับสวัสดิการใด

      ที่ปรึกษาทางด้านการตลาด ทำหน้าที่เป็นที่ปรึกษาทางด้านการตลาดไม่มีความผูกพันให้ต้องทำงานภายใต้คำสั่งหรือระเบียบกฎเกณฑ์ที่นายจ้างกำหนดจะเข้ามาทำงานในบริษัทสัปดาห์ละครั้ง หรืออาจให้คำปรึกษาโดยทางโทรศัพท์ก็ได้ ไม่ได้รับสวัสดิการใด

4. เมื่อผลการพิจารณาปรากฏว่ากรรมการบริษัท กรรมการบริหารบริษัท และที่ปรึกษาด้านการตลาด กับบริษัท ศ. จำกัด มิได้มีนิติสัมพันธ์กันในฐานะเป็น “นายจ้างลูกจ้าง” ตามพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ. 2533 ค่าตอบแทนที่บริษัท ศ. จำกัด จ่ายให้กับกรรมการบริษัท กรรมการบริหาร และที่ปรึกษาด้านการตลาด จึงถือไม่ได้ว่าเป็น “ค่าจ้าง” ที่นายจ้างจ่ายให้กับลูกจ้างเพื่อตอบแทนการทำงานของลูกจ้างตามพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ. 2533 มาตรา 5 อย่างไรก็ตาม เห็นว่า บริษัท ศ. จำกัด ไม่สามารถขอคืนเงินตามจำนวนที่ได้นำส่งกองทุนประกันสังคมแล้วนั้นได้ ทั้งนี้ เนื่องจากการดำเนินการขึ้นทะเบียนและการจ่ายเงินสมทบกองทุนประกันสังคมของกรรมการบริษัท และที่ปรึกษาด้านการตลาด ได้กระทำโดยต่างฝ่ายต่างเชื่อโดยสุจริตในขณะนั้นว่ามีสิทธิและหน้าที่ต่อกันตามกฎหมาย อีกทั้ง สำนักงานประกันสังคมก็ได้ดำเนินกระบวนการต่างๆ เพื่อให้ผู้ประกันตนได้รับความคุ้มครองตามที่พระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ. 2533 กำหนดไว้แล้วทุกประการ ซึ่งผู้ประกันตนก็มีสิทธิที่จะได้รับความคุ้มครองตามที่กฎหมายกำหนดแล้วเช่นกัน ฉะนั้น จึงสมควรให้สิทธิและหน้าที่ที่ต่างฝ่ายมีต่อกันตามพระราชบัญญัติประกันสังคม พ.ศ. 2533 สิ้นความผูกพันนับแต่วันที่คู่กรณีได้รับการบอกกล่าวเป็นต้น

ที่มา : www.businesssoft.com